وقتی فرهنگ به انحراف کشیده میشه!
وقتی منابع مطالعاتی درباره چگونگی اسکیل و رشد یه شرکت رو میخونی یا با مدیرانی که تجربه این موضوع رو داشتن صحبت میکنی، اکثرا به یه نکته مشترک اشاره میکنن: "حواست به فرهنگ سازمان حین رشد باشه."
فرهنگ هویت یه شرکت رو شکل میده و تعیین کننده مجموعهای از رفتارهاییه که به شرکت در راستای تحقق ماموریت و استراتژیش کمک میکنه. فرهنگ باید یه محیط کاری مثبت و جذاب رو ایجاد کنه که منجر به دلبستگی، مشارکت و بهرهوری اعضاش بشه.
یه نمونه معروف از به انحراف کشیده شدن فرهنگ سازمانی حین رشد، شرکت اوبر در زمان مدیریت تراویس کالانیکه. ویدئوی زیر بخشی از سریال Super Pumped هست که به فراز و فرودهای اوبر در سالهای مدیریت تراویس کالانیک میپردازه. این ویدئو با یه سوال شروع و تموم میشه:
Are you an asshole?
https://drive.google.com/file/d/1XHFLu_81dqEJ_42BvOZkfS6Sza7K8P5O/view?usp=sharing
اساسا این سوال داره شالود فرهنگی اوبر در زمان مدیریت کالانیک رو نشون میده. کالانیک در بازه 8 ساله مدیریتش در اوبر، فرهنگی رو ساخت که هر عمل و تلاشی برای رشد رو اولویت قرار میداد، حتی اگه ناقض اصول اخلاقی یا مشتری مداری باشه. در نتیجه این فرهنگ، اوبر تونست به رشد خوبی دست پیدا کنه اما با صرف هزینهها و سرمایه نقدی فراوان، خدشهدار کردن برند خودش در سطح جامعه، تحمل نرخ گردش نیروی انسانی بالا مخصوصا در بین خانومها و تیره و تار شدن روابطش با رانندهها بعنوان شرکای اصلی تجاریش.
فرهنگ اوبر به بزرگترین مانع برای موفقیتش تبدیل شده بود. نه تنها عملکرد کسب و کاری شرکت رو متاثر کرده بود، بلکه محیطی رو ساخته بود که در حال از دست دادن بهترین افرادش بود. گاهی برای تغییر فرهنگ، چارهای جز تغییر نفر اول شرکت نداری. فرهنگ متاثر از تصمیمات و رفتار رهبران ارشده و بدنه سازمان برای بقا به تقلید از رفتار اونها رو میارن. نهایتا کالانیک در سال 2017 از مدیریت عامل اوبر کنار کشید و دارا خسروشاهی مدیریت شرکت رو برای خلق فرهنگی جدید برعهده گرفت.
در مقاله زیر کیس فرهنگ سازمانی اوبر و نحوه تغییرش بخوبی توضیح داده شده: