"معتقدم بدون تقویت توانایی گفتوگو در یک جامعه، آرزوی توسعه آرزویی محال است."
- دکتر محسن رنانی
دکتر محسن رنانی در کتاب «چرخههای افول اخلاق و اقتصاد»، به دلایل عقب ماندن ایران در مسابقه توسعه پرداخته و دلایل متفاوتی رو ذکر میکنه. از جمله این دلایل تمایل ایرانیان به سلطهپذیری و سلطهگری است که ریشه در تاریخچه و سرگذشت کشور ما داره. به این دلیل که در فرهنگ ما پذیرش نسبت به فاصله با قدرت وجود داره (طبق مدل فرهنگی هافستد)، در هر موقعیتی به بررسی جایگاه خودمون نسبت به طرف دیگه گفتوگو میپردازیم. اگه در موضع پایین دست باشیم، راه سکوت و پذیرش رو پی میگیریم و در صورتی که در یک موقعیت حاکم و بالا دست باشیم، به خشونت و تحمیل سلطه روی میاریم. اندک هستن مواردی که به گفتوگوی موثر با هم بپردازیم و از فضای مقابله فاصله بگیریم. منظور از گفتوگو هم ایجاد جریان آزادی از اطلاعات در فضایی امن برای رسیدن به نتیجهای برد-برد است، نه صرفا حرف زدن و اختلاط.
در محیط کار نیز بهمراتب تاثیر این خلقیات رو مشاهده کردهام. در اغلب موارد، وقتی موضوعی که نیازمند تعامل بین افراد برای حل اون هست مطرح میشه، تمایل کمی به گفتوگو طبق تعریفی که گفتم هست. حتی اگه قصد گفتوگو هم بشه، مهارتهای لازم رو برای مدیریت این شرایط یاد نگرفتیم. نهایتا مسیر گفتوگو به سلطهگری یک طرف و سلطهپذیری طرف دیگه یا ترک محیط ختم میشه. برای همین شخصا اعتقاد دارم، گفتوگو مهمترین مهارتیه که باید در محیط کار آموزش داده بشه و توسعه و رشد پایدار زمانی اتفاق خواهد افتاد که اعضای سازمان برای گفتوگوی عقلانی و صحیح درباره همه چیز توانمند بشن.
در عکس زیر، ده ویژگی برای طرفین گفتوگو ذکر شده که در صورت بکارگیری میشه به نتایج مطلوبی از گفتوگو رسید.
پینوشت: این عکس بخشی از جلد چهارم «چرا ایران عقب ماند؟» نوشته شده توسط دکتر لشکربلوکی هست. این جلد رو میتونید از لینک زیر دریافت کنید.